Czechy już wcześniej, zanim w 2016 r. rząd zaczął wymyślać „jednolite podatki”, „odpisy związane z użytkowaniem firmowego samochodu” itp., wzbudzały zainteresowanie rodzimych biznesmenów. Polacy prowadzący firmę w Czechach, chwalą m.in. bardziej przyjazny stosunek fiskusa do przedsiębiorców, elastyczniejsze prawo pracy oraz informatyzację w administracji. Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców, minusem może być jednak większy klin podatkowy i nieco wyższy koszt godziny pracy. Zatem konkretnie: Czy założyć i prowadzić firmę w Czechach?

Partner cyklu:

Czy założyć i prowadzić firmę w Czechach

Ostatnio fraza „firma w Czechach” bije rekordy popularności w wyszukiwarce Google.

Wszystko za sprawą gorących, nie przemyślanych „testów opinii publicznej” przedstawicieli rządu odnośnie pogorszenia warunków opodatkowania biznesu w Polsce:

 

 

Do założenia firmy w Czechach, z pewnością przekonuje przynależność południowych sąsiadów do UE i podobieństwo wielu rozwiązań prawnych.

W Czechach można uruchomić np. spółkę jawną, spółkę z o.o. (z bardzo niskim kapitałem) lub spółkę komandytową.  Przed decyzją, czy założyć i prowadzić firmę w Czechach trzeba jednak poznać specyfikę czeskiej gospodarki i tamtejszego systemu podatkowego.

Czechy nadal najzamożniejszym krajem Grupy Wyszehradzkiej

Większość krajowych przedsiębiorców posiada pewną wiedzę o realiach gospodarczych, które panują za naszą południową granicą. Warto jednak przypomnieć kilka ważnych faktów o Czechach.

Ten region już w dwudziestoleciu międzywojennym był znacznie lepiej uprzemysłowiony niż Polska i Węgry. Po „aksamitnym rozwodzie”, czyli podziale Czechosłowacji (1 styczeń 1993 r.), Czechy również posiadały sporą przewagę cywilizacyjną nad Słowacją, Polską i Węgrami. Przez kolejne lata, ten dystans stopniowo malał. Tym niemniej, Czechy nadal są postrzegane jako najlepiej rozwinięty i najzamożniejszy kraj Grupy Wyszehradzkiej.

Wyższe wskaźniki rozwoju

Przewaga opisywanego państwa nad Polską, Węgrami i Słowacją uwidacznia się m.in. w takich obszarach jak:

• mieszkalnictwo,
• jakość służby zdrowia oraz;
• sytuacja demograficzna.

Warto również odnotować, że po recesji związanej z eskalacją światowego kryzysu i późniejszym spowolnieniu gospodarczym (lata 2011 – 2013), Czechy znów wróciły na ścieżkę szybkiego wzrostu PKB (patrz poniższy wykres).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Czechy nadal są najzamożniejszym państwem w Grupie Wyszehradzkiej oraz całej Europie Środkowej. Po kłopotach gospodarczych (2009 r. – 2013 r.), ten kraj odnotował wysoki wzrost PKB w 2015 r.

 

Wyższe PKB, siła nabywcza Czech i Czechów

Informacje z poniższej tabeli wskazują, że w 2015 roku Czechy osiągnęły wzrost gospodarczy na poziomie 4,5% (dla porównania: Polska – 3,9%, Słowacja – 3,8%, Węgry – 3,1%).

Na uwagę zasługuje też poziom czeskiego PKB per capita, skorygowany o parytet siły nabywczej. Ten wskaźnik obliczony dla Czech, przekracza wyniki z innych krajów Grupy Wyszehradzkiej o: 13% (Słowacja), 26% (Polska) i 27% (Węgry).

ZWRÓĆ UWAGĘ: PKB „na głowę” w Czechach (skorygowane o siłę nabywczą), jest o jedną czwartą większe niż analogiczny wynik z Polski. 

Wyższe koszty pracy, niższe bezrobocie

Ubocznym efektem nieco wyższego poziomu rozwoju Czech, są koszty pracy większe niż w naszym kraju (Czechy – średnio 9,9 euro za godzinę w 2015 r., Polska – 8,6 euro).

Warto również zwrócić uwagę, że Czechy cechują się niższą stopą bezrobocia niż Polska. To ważna kwestia w kontekście negocjacji płacowych.

ZWRÓĆ UWAGĘ: Czechy obecnie cechują się wyższym poziomem godzinowych kosztów pracy niż Polska (średnio o 15%) i mniejszym bezrobociem.

 

Podatki od przedsiębiorstw i składki  w Czechach

Każdy,  kto rozważa założenie i prowadzenie firmy w Czechach, na pewno musi zanalizować nie tylko potencjał rynku, ale i ew. koszty obciążania publiczno-prawne. Wśród innych mierzalnych kryteriów, nie sposób pominąć kwestii podatkowych (patrz powyższa tabela).

CIT w Czechach i w Polsce – 19%

Stawka podatku CIT dla czeskich firm jest taka sama jak w Polsce (19%).

Od 1 stycznia 2017 roku, „polski” CIT spadnie do 15%, ale będzie to dotyczyło tylko podatników z rocznym przychodem do 1,2 mln euro.

Niższy VAT oraz podatek od dywidend wypłacanych zagranicznym właścicielom

W przypadku Czech, bardziej zachęcająco wygląda opodatkowanie dywidend wypłacanych za granicę (Polska – 19%, Czechy – 15%) oraz podstawowa stawka VAT-u (Polska – 23%, Czechy – 21%). W kontekście „czeskiego” VAT-u warto wspomnieć, że muszą go opłacać podmioty z rocznym przychodem ponad 1 000 000 koron (około 160 000 złotych).

Czeski PIT – 15%

Uwagę zwraca też niska stawka podatku PIT w Czechach (15%). Trzeba jednak pamiętać, że osoby z miesięcznym dochodem wyższym niż 400% przeciętnej pensji, zapłacą dodatkowo 7% podatku (łącznie 22%). Od dochodu nie zależy natomiast „czeska” kwota zwolniona z opodatkowania (około 4070 zł dla singla, około 13 200 zł dla pracujących małżonków z dwójką dzieci).

Czeski przedsiębiorca może łatwo rozliczać swoje koszty w ryczałcie

Ciekawym rozwiązaniem dla przedsiębiorców rejestrujących firmę w Czechach, jest ryczałtowy system rozliczania kosztów (podatek PIT).

Specjaliści (np. tłumacze oraz informatycy) mogą zastosować stawkę ryczałtową kosztów na poziomie 40% dla przychodu do 800 000 koron rocznie (około 130 000 zł/rok). W przypadku innych obszarów działalności gospodarczej niż usługi specjalistów, rolnictwo, leśnictwo i rzemiosło, limit ryczałtowych kosztów (60%) wynosi aż 1 200 000 koron przychodu rocznie (ok. 200 000 zł/rok).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Osoba zarabiająca więcej niż 400% „średniej krajowej”, zapłaci w Czechach podwyższony podatek PIT (22% zamiast 15%). Rozwiązaniem znacznie korzystniejszym dla podatników, jest możliwość ryczałtowego rozliczania kosztów firmy (od przychodu wynoszącego nawet 200 000 zł rocznie).

Składki emerytalno – rentowe w Czechach

Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców, czeski system emerytalno – podatkowy ma pewne mankamenty, co również wpływa na ew. decyzję czy zakładać i prowadzić biznes w Czechach.

Najważniejszym jest wysoki stosunek składek opłacanych przez pracodawcę do pensji „etatowca” (Czechy – 34,00% wynagrodzenia brutto pracownika, Polska – 16,26%).

Składki przedsiębiorcy w Czechach

Czeski pracodawca pokrywa następujące składki:

• składka emerytalna i rentowa – 21,5% podstawy (pensji brutto)
• składka zdrowotna – 9,0% podstawy
• składka na odpowiednik polskiego Funduszu Pracy – 1,2% podstawy
• składka chorobowa – 2,3% podstawy

Składki czeskich pracowników etatowych

Obciążenia pracownika w Czechach są następujące:

• składka emerytalna i rentowa – 6,5% podstawy
• składka zdrowotna – 4,5% podstawy

Składki prowadzący w Czechach małe firmy

W przypadku działalności gospodarczej, składka na ubezpieczenie emerytalne oraz rentowe wynosi odpowiednio 25% oraz 3%.

Podstawą do obliczenia składki emerytalnej i rentowej jest 50% faktycznego dochodu przedsiębiorcy.

Dlatego sama składka emerytalna po przeliczeniu na krajową walutę, czasem wynosi ponad 1500 zł – 2000 zł miesięcznie.

Dodatkowo istnieje minimalna podstawa składki emerytalnej i rentowej – 25% średniego wynagrodzenia miesięcznego. Najniższa składka emerytalna dla osób prowadzących firmę jako główną działalność zarobkową, w 2016 r. wynosi 1972 korony miesięcznie (ok. 320 zł).

Dodatkowo przedsiębiorca może opłacać dobrowolną składkę chorobową (115 koron/ok. 19 zł miesięcznie w 2016 r.).

Wydatki przedsiębiorców zawsze powiększa obowiązkowa składka na odpowiednik polskiego Funduszu Pracy (1,2% podstawy, czyli 1,2% z 50% dochodu).

Wymagane jest także opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jej faktyczna stawka w 2016 r. to 6,75% od dochodu przedsiębiorcy (formalnie 13,50% od podstawy będącej połową dochodu). Minimalny koszt publicznego ubezpieczenia zdrowotnego dla właścicieli firm to 1823 korony miesięcznie (ok. 300 zł/m-c).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Najniższa składka emerytalna dla przedsiębiorcy działającego w Czechach, wynosi około 320 zł (wynik z 2016 r.). Wszyscy właściciele firm, płacą jednak składki społeczne naliczane od połowy faktycznego dochodu jako podstawy (25% podstawy – składka emerytalna + 3% podstawy – składka rentowa + 1,2% podstawy na fundusz zatrudnienia). W przypadku publicznej opieki zdrowotnej, minimalny koszt to mniej więcej 300 zł/miesiąc, ale składka (13,50%) również naliczana jest od połowy dochodu.

Zakładać firmę w Czechach dla lepszego standardu życia?

Dobra opieka zdrowotna w Czechach

Atutem Czech z pewnością jest wyższy poziom opieki zdrowotnej.

Trzeba wspomnieć, że w najnowszym rankingu jakości służby zdrowia (Euro Health Consumer Index 2015), Czechy zajęły trzynaste miejsce wśród 35 badanych państw, a Polska spadła na przedostatnią pozycję.

Słabe (jak i u nas) emerytury biznesmenów

Zarówno czescy jak i polscy przedsiębiorcy oraz pracownicy, nie mogą liczyć na wysokie emerytury za 20 lat – 30 lat.

Według prognoz Komisji Europejskiej, w 2050 r. przeciętna (nowa) „polska” emerytura będzie wynosiła 31% ostatniej pensji brutto (wynik dla podwyższonego wieku emerytalnego – 67 lat). Analogiczna stopa zastąpienia dla Czech to 35%.

ZWRÓĆ UWAGĘ: W rankingu jakości opieki zdrowotnej Euro Health Consumer Index 2015, Czechy uplasowały się na najwyższej pozycji spośród państw „nowej unii” (13 miejsce na 35 badanych krajów). Polska w tym badaniu zajęła przedostatnią pozycję. 

Jak założyć sp. z o.o. w Czechach

Trudno jest obiektywnie oceniać klimat do prowadzenia działalności gospodarczej w Czechach.

Oprócz relacji przedsiębiorców, którzy raczej chwalą czeską administrację, mamy do dyspozycji wyniki najnowszego raportu Doing Business (edycja 2017).

W tym badaniu, Czechy i Polska zajęły zbliżone pozycje (odpowiednio 27 miejsce i 24 miejsce na 190 badanych państw).

Słabo z budowaniem, generalnie podobnie jak w Polsce

W przypadku naszych południowych sąsiadów, słabym punktem z pewnością jest uzyskiwanie pozwoleń budowlanych.

W wielu kategoriach (np. dotyczących płacenia podatków i egzekwowania umów), Polska i Czechy zajęły dość zbliżone pozycje rankingowe (patrz poniższa tabela).

 

Ile kosztuje założenie spółki i jednoosobowej działalności w Czechach

Dane portalu TwojaEuropa.pl (z 2014 r.) wskazują natomiast, że rejestracja czeskiej spółki kosztuje średnio 402 euro (Polska – 120 euro) i wiąże się z czasem oczekiwania od 1 dnia do 5 dni (Polska – 1 dzień).

Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej w Czechach jest mniej uciążliwa i wymaga zapłacenia 1000 koron (około 160 zł).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Rejestracja spółki w Czechach prawdopodobnie będzie wiązała się z większym kosztem i dłuższym czasem oczekiwania, niż w przypadku Polski.

Warianty spółek w Czechach

Przedsiębiorcy, odpowiadający „tak” na pytanie: Założyć firmę w Czechach? i przenoszący się do Czech, oprócz własnej działalności (cz. osoba samostatně výdělečně činná – OSVC), mają do wyboru następujące formy spółek:

• spółka jawna (cz. veřejná obchodní společnost – v.o.s.)
• spółka komandytowa (cz. komanditní společnost – k.s.)
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (cz. společnost s ručením omezeným – s.r.o.)
• spółka akcyjna (cz. akciová společnost – a.s.)

Jak prowadzi się biznes w Czechach w formie spółki?

Zasady funkcjonowania wymienionych spółek są dość podobne jak w przypadku ich polskich odpowiedników.

Na uwagę zasługuje zmiana obowiązująca od 1 stycznia 2014 r. Wraz z tym dniem, wymagany kapitał dla czeskiej spółki z o.o. (společnost s ručením omezeným – s.r.o.) obniżono do 1 korony.

Osoby zakładające spółki akcyjne, muszą jednak wnieść znacznie większą kwotę (przynajmniej 2 mln koron lub 80 000 euro).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Czeską spółkę z o.o. (cz. společnost  s ručením omezeným – s.r.o.), można założyć z kapitałem wynoszący tylko 1 koronę.

A może zamiast spółki oddział w Czechach?

Warto również wiedzieć, że czeskie prawo przewiduje możliwość utworzenia w tym kraju oddziału osoby zagranicznej z terenu UE.

Po uzyskaniu takiego statusu, zagraniczne przedsiębiorstwo w zakresie praw i obowiązków jest traktowane tak samo, jak czeska osoba prawna.

Różnica polega na tym, że funkcję zarządu sprawuje kierownik oddziału, przedsiębiorstwo działa pod firmą założyciela, a wnoszenie kapitału zakładowego nie jest potrzebne.

Podobnie jak czeskie spółki, oddział osoby zagranicznej podlega rejestracji w Rejestrze Handlowym.

Na mocy podatkowego porozumienia Polski z Czechami, rejestrowania oddziału i rozliczania podatku z czeskim fiskusem nie wymaga m.in. taka działalność jak:

• użytkowanie magazynu,
• prowadzenie robót budowlanych, konstrukcyjnych i montażowych przez okres krótszy niż rok oraz;
• świadczenie rozmaitych usług do 6 miesięcy rocznie.

ZWRÓĆ UWAGĘ: Polski przedsiębiorca może prowadzić działalność w Czechach, rejestrując swój oddział zamiast spółki. W takim przypadku nie ma potrzeby wnoszenia kapitału zakładowego. Niektóre czynności usługowe można krótkookresowo wykonywać w Czechach, bez konieczności opłacania tamtejszego podatku.

Albo tymczasowy biznes w Czechach?

Kolejnym ciekawym rozwiązaniem, dla każde, kto myśli czy powinien prowadzić firmę w Czechach, jest możliwość tymczasowego świadczenia usług w Czechach przez przedsiębiorcę z kraju członkowskiego UE (w tym również Polski).

W ramach tymczasowego świadczenia usług, nie jest wymagana rejestracja czeskiej firmy.

Trzeba jednak pamiętać, że opisywany wariant nie będzie możliwy w przypadku niektórych usług (przykłady: usługi pocztowe, zagospodarowywanie odpadów).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Niektóre usługi można przejściowo świadczyć na terenie Czech bez konieczności rejestrowania firmy.

Firma w Czechach – podsumowanie

Biznes wszędzie jest złożony. Dzisiaj trudno (i to na całym świecie) znaleźć miejsca do łatwego biznesowego arbitrażu: kraje z dużym, mało nasyconym rynkiem i jednocześnie niskimi podatkami.

Ale przedsiębiorcy dzisiaj wiedzą też, że walka idzie w o pojedyncze punty procentowe – szczególnie w przypadku biznesów w dużej skali i planowanych na lata.

Pytanie, czy mieć firmę w Czechach, akurat w Czechach, każdy przedsiębiorca musi sobie zadać sam, ale warto swój tok skonsultować z ekspertami.

Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca rozważający świadczenie usług na terenie Czech, zamierza rejestrować tam swoją firmę, zalecane jest skonsultowanie planów biznesowych ze specjalistami.

Na rynku pojawia się coraz więcej firm, które pomagają w wejściu na czeski rynek i mogą wyjaśnić aspekty (np. wymagane zezwolenia), których nie sposób omówić w tym skrótowym opracowaniu.

Jeżeli chodzi o usługi związane z obsługą walutową działalności gospodarczej w Czechach, to warto zwrócić uwagę na naszego partnera, czyli firmę Akcenta, a na naszych stronach śledzić kurs korony czeskiej.