Jak jest wyznaczany kurs walut NBP i dlaczego jest inny niż na FOREX-ie

W niedalekiej przeszłości (np. 20 lat – 25 lat temu), dostęp do notowań z międzynarodowego rynku walutowego (FOREX-u), nie był tak łatwy. Dlatego wiele osób monitorowało średni kurs Narodowego Banku Polskiego, aby zorientować się w zmianach wartości walut. Obecnie możemy bardzo szybko sprawdzać zmiany widoczne na FOREX-ie (część kantorów w naszej tabeli promocyjnie wymienia waluty po czystych kursach foreksowych, czyli bez spreadu).

Zobacz naszą listę brokerów Forex

Ale kursy podawane przez NBP nadal odgrywają pewną rolę. Zatem warto dowiedzieć się, jak wspomniana instytucja wyznacza relacje wymienne między walutami.

Średni kurs z tabeli A oraz B jest czysto umowną wartością

Po porównaniu przykładowych kursów NBP ze średnimi stawkami dla kantorów internetowych, można dostrzec dość duże rozbieżności (patrz poniższa tabela). Zarówno Narodowy Bank Polski, jak i e-kantory ustalają swoje notowania, biorąc pod uwagę dane z rynku walutowego. Na tym kończą się jednak podobieństwa.

Kantory internetowe obliczają aktualne stawki poprzez dodawanie określonych marż do kursów, które są na bieżąco pobierane z rynku walutowego. Do importu potrzebnych informacji są wykorzystywane specjalne systemy (np. Thomson Reuters Eikon lub Bloomberg Terminal).

W przypadku Narodowego Banku Polskiego, procedura wyznaczania podawanych kursów jest niezmienna i sformalizowana.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że NBP aktualizuje swoje tabele kursowe nie częściej, niż jeden raz na dzień roboczy. Kursy podawane przez Narodowy Bank Polski mają głównie charakter statystyczno – informacyjny. W pewnych okolicznościach, stawki wyznaczane przez NBP są także podstawą do rozliczeń księgowych i operacji między podmiotami gospodarczymi. Przykładem jest sytuacja, w której księgowy jakiejś firmy nie może uwzględnić faktycznie zastosowanego kursu wymiany walut. Wówczas konieczne jest zastosowanie jednej ze stawek publikowanych przez Narodowy Bank Polski.

Aż 3 tabele kursowe NBP

Warto wiedzieć, że Narodowy Bank Polski publikuje trzy tabele kursowe (oznaczone jako A, B i C).

Najbardziej popularna jest tabela A. Znajdziemy w niej średnie kursy 35 walut w relacji do złotego. Te stawki nie uwzględniają podziału na kupno i sprzedaż waluty.

Zasady ich obliczania można sprawdzić w urzędowym biuletynie NBP (nr 14/2002). Wspomniany dokument wskazuje, że kursy z tabeli A są ustalane w następujący sposób:

1. W dniu roboczym pomiędzy godziną 10:55 i 11:00, NBP pyta dziesięć krajowych banków (tzw. dealerów rynku pieniężnego) o kursy EUR/PLN i USD/PLN
2. Narodowy Bank Polski oblicza średnie kursy EUR/PLN i USD/PLN, odrzucając po dwie najwyższe i najniższe wartości (po wcześniejszym uśrednieniu stawek kupna i sprzedaży). A zatem relacja euro i dolara do złotego jest obliczana na podstawie sześciu uśrednionych kwotowań z banków.
3. W dalszej kolejności, NBP wykorzystuje uzyskany kurs EUR/PLN jako podstawę do obliczenia innych relacji wymiennych (np. CHF/PLN). Do tego celu, wykorzystuje się dane z agencji informacyjnych (Reuters i Bloomberg). Opracowana tabela A pojawia się na stronie internetowej NBP w każdy dzień roboczy pomiędzy godziną 11:45 i 12:15.

Warto wiedzieć, że prócz kursów najpopularniejszych walut, Narodowy Bank Polski podaje również wartość wielu bardziej egzotycznych jednostek pieniężnych. Informacje na temat ich notowań, znajdziemy w obszernej tabeli B.

Takie zestawienie powstaje w każdą środę na podstawie kursu EUR/PLN (tabela A) oraz doniesień agencji informacyjnych. Tabela B jest aktualizowana w roboczą środę między godziną 11:45 i 12:15. Obecnie wspomniane zestawienie prezentuje informacje dotyczące 112 walut (bez podziału na kursy kupna i sprzedaży). Tabela B jest szczególnie ciekawą lekturą dla osób, które chcą poznać egzotyczne jednostki monetarne. W tym zestawieniu widnieją np. waluty z Zambii (kwacha zambijska), Nikaragui (cordoba oro), Suazi (lilangeni) i wysp Tonga (pa’anga).

W tabeli C znajdziemy kursy z poprzedniego dnia roboczego.

Pewną zaletą kursów z tabeli A jest to, że pochodzą one z dnia publikacji. W przypadku tabeli C, prezentującej kursy kupna i sprzedaży 13 walut, sytuacja przedstawia się nieco inaczej. Stawki podawane w tym zestawieniu, NBP wyznacza następująco:

1. Narodowy Bank Polski w każdym dniu roboczym, pomiędzy godziną 16:00 i 16:05 pyta dziesięć wytypowanych banków (dealerów rynku pieniężnego) o kursy kupna i sprzedaży EUR oraz USD.
   Przy obliczaniu każdego z czterech kursów, NBP odrzuca po dwie najwyższe i najniższe wartości. Z pozostałych kwotowań jest obliczana średnia arytmetyczna (dla kursu kupna EUR, kursu sprzedaży EUR, kursu kupna USD, kursu sprzedaży USD).
2. W dalszej kolejności, kursy kupna EUR i USD zostają pomniejszone o 1%. Odwrotna korekta (+1,00%) dotyczy kursów sprzedaży.
3. Wyznaczone kursy EUR/PLN w połączeniu z danymi serwisów informacyjnych (Reuters, Bloomberg), służą do obliczenia stawek kupna i sprzedaży pozostałych jedenastu walut. Przed podaniem ich do wiadomości, również stosowana jest umowna korekta (kursy kupna – obniżka o 1,00%, kursy sprzedaży – podwyżka o 1,00%).

Kursy kupna i sprzedaży walut z tabeli C, zostają opublikowane na stronie NBP dopiero w kolejnym dniu roboczym (między godziną 7:45 i 8:15). Dlatego wspomniane stawki z jednodniowym opóźnieniem odzwierciedlają trendy widoczne na rynku walutowym. To przesunięcie czasowe nie ma większego znaczenia np. wtedy, gdy chcemy analizować długookresowe zmiany wartości walut.

Zobacz naszą listę brokerów Forex