Przeciętny Polak zapytany o skojarz­enia dotyczące Kanady, zapewne wskaże na klonowy liść, dziką przyrodę i dobrobyt. Waluta wspomnianego kraju (dolar kanadyjski – CAD) raczej nie jest dobrze znana w Polsce. Dlatego dziś piszemy o Dolarze Kanadyjskim;)

Partnerem cyklu jest InternetowyKantor.pl.

Dolar kanadyjski

Oprócz przyczyn typowo geograficznych, spore znaczenie ma także niewielka rola Kanady jako partnera handlowego Polski.

Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że niedawne podpisanie umowy handlowej między Kanadą oraz Unią Europejską (CETA), może zmienić tę sytuację.

Kanada mimo swojego oddalenia, odgrywa również pewną rolę jako cel emigracji naszych rodaków i miejsce działalności lokalnej Polonii. W tym państwie obecnie przebywa ponad milion osób posiadających polskie korzenie. Pod względem roli jako centrum polonijnego, Kanada przypomina Australię, czyli inny kraj, który był niegdyś częścią brytyjskiego imperium kolonialnego.

Warto wiedzieć, że podobieństwa dotyczą również walut obydwu krajów (tzn. dolara australijskiego i dolara kanadyjskiego). Te waluty oprócz dużej roli na światowym rynku FOREX, cechują się również uzależnieniem od kursu niektórych strategicznych surowców.

Symbol oraz podział waluty CAD

Na wstępie warto przypomnieć, że dolar kanadyjski zgodnie z najpopularniejszym standardem ISO 4217, jest oznaczany skrótem „CAD” (od canadian dollar).

W zapisie czasem można spotkać również tradycyjny symbol dolarowy – „$”. Niekiedy dodaje się do niego literę C („C$”) albo skrót Cad („Cad$”). Takie uzupełnienie zapobiega pomyleniu dolara kanadyjskiego z walutą USA albo Australii.

W slangu forexowym i potocznych rozmowach, kanadyjska waluta czasem jest określana jako „loonie”. Warto pamiętać, że na terenie Kanady oprócz języka angielskiego, obowiązuje również francuski. Potomkowie osadników z Francji, określają swoją walutę jako „dollar canadien” albo potocznie „huard”. Co ciekawe, obydwie potoczne nazwy („loonie” oraz „huard”) są związane z nurem lodowcem, czyli ptakiem uwiecznionym na rewersie kanadyjskiej monety jednodolarowej.

Warto również dodać, że dolar kanadyjski podobnie jak jego odpowiedniki z USA i Australii, dzieli się na 100 centów (fr. sous). Ze względu na wpływ inflacji, wartość nabywcza jednego centa kanadyjskiego poważnie zmalała. Dlatego w 2013 roku moneta jednocentowa została wycofana z obiegu. Obecnie pięć centów jest najmniejszą gotówkową jednostką rozliczeniowa w Kanadzie. Podobny system obowiązuje również na terenie Australii. Jego wadą jest konieczność stosowania zaokrągleń w handlu i rozliczeniach.

Monety CAD

Obecnie w kanadyjskim obiegu znajdują się następujące monety:
5 centów

• 10 centów
• 25 centów
• 50 centów (rzadko spotykana)
• 1 dolar kanadyjski
• 2 dolary kanadyjskie
  Na awersie wymienionych monet, znajdziemy wizerunek Królowej Elżbiety II, który przypomina o związkach Kanady z Wielką Brytanią (teraz głównie ceremonialnych i kulturowych). Rewers kanadyjskich monet obiegowych, zajmują motywy kojarzone z tym krajem (np. wspomniany już nur lodowiec, niedźwiedź polarny oraz karibu).

Banknoty CAD

Kanadyjskie banknoty obecnie są używane w pięciu nominałach:

• 5 dolarów
• 10 dolarów
• 20 dolarów
• 50 dolarów
• 100 dolarów

Osoba podróżująca po Kanadzie, raczej nie spotka już tradycyjnych papierowych banknotów. Od 2011 r. w obiegu znajdują się nowoczesne znaki pieniężne wykonane z polimeru (patrz pierwsza poniższa grafika). Nowe kanadyjskie banknoty cechują się obecnością napisów w dwóch językach i zawansowanymi zabezpieczeniami (patrz druga poniższa grafika). Na polimerowych pieniądzach, oprócz brytyjskiej monarchini (pozostającej ceremonialną królową Kanady), możemy zobaczyć znane postacie z kanadyjskiej historii (przykład: John Alexander Macdonald – pierwszy premier Kanady).
Kanadyjskie banknoty polimerowe bez wątpienia są estetyczne i nowoczesne. Tym niemniej, zapowiedziano już wprowadzenie kolejnej ich serii. Kanadyjski premier Justin Trudeau zapowiedział, że na jednym z nowych banknotów pojawi się kobieta. W internetowej sondzie Kanadyjczycy wybrali, że będzie to Viola Desmond – działaczka na rzecz równości rasowej.

Historia waluty CAD

Historia dolara kanadyjskiego jest podobna, jak dzieje jego odpowiednika z Australii. Ta zbieżność dotyczy również całej historii wspomnianych państw (Kanady i Australii), które odzyskały niepodległość po okresie kolonizacji brytyjskiej. Przed przybyciem europejskich kolonizatorów, obszar Kanady był słabo zaludniony (podobnie jak kontynent australijski).

Na początku kolonizacji terenów dzisiejszej Kanady, w lokalnej gospodarce panował prawdziwy monetarny chaos. W obiegu można było spotkać m.in. pieniądze pochodzące z Wielkiej Brytanii, Francji i Hiszpanii. W latach 20 – tych XIX wieku, swoje pieniądze zaczęły emitować lokalne banki, co tylko pogłębiło chaos.

Funt kanadyjski

Dlatego w 1841 r. zjednoczone kolonie kanadyjskie (pozostające jeszcze pod kontrolą Wielkiej Brytanii), postanowiły wprowadzić nową i jednolitą walutę – funta kanadyjskiego. Waluta wzorowana na brytyjskim odpowiedniku, miała wartość 4 dolarów amerykańskich. Później pojawiły się postulaty dotyczące odstąpienia od brytyjskiego systemu monetarnego (przewidującego np. podział funta na 20 szylingów) i wprowadzenia systemu dziesiętnego, który był stosowany u południowego sąsiada.

Ostatecznie zdecydowano się na dziesiętny system (1853 r.), ale brytyjskie funty i szylingi pozostały akceptowalnym środkiem płatniczym na terenie Kanady. W 1853 roku wprowadzono również złoty standard, który przetrwał do 1914 roku.

Dolar kanadyjski

Mimo sprzeciwu ze strony Wielkiej Brytanii, kolonie kanadyjskie w 1858 r. zaczęły używać własnej monety (dolara kanadyjskiego). Nowy dolar posiadał dziesiętny system podziału i był blisko powiązany kursowo z USD, czyli walutą najważniejszego partnera handlowego. Według ustawy z 1871 roku, dolar kanadyjski stał się jedyną walutą na terenie dzisiejszej Kanady (z wyjątkiem ściśle powiązanego z nim dolara nowofundlandzkiego). Nowo przyłączane kolonie, nie zawsze godziły się na porzucenie wcześniej stosowanej waluty. Przykładem może być Nowa Funlandia, która do 1949 r. używała własnego dolara nowofunladzkiego (powiązanego z CAD kursem 1:1).

Kolejną ważną datą dla dolara kanadyjskiego był 1914 rok, w którym zawieszono wymienialność tej waluty na złoto. Złoty standard w przypadku CAD został przywrócony osiem lat po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Eskalacja kryzysu gospodarczego, skutkowała ostatecznym porzuceniem wymienialności CAD na złoto (1931 r.). Później Kanada podobnie jak wiele innych krajów, zdecydowała się na jeszcze bliższe powiązanie kursu swojej waluty z dolarem amerykańskim. Po 1931 roku Wielka Brytania nie miała już żadnego wpływu na takie decyzje Kanadyjczyków, gdyż Statut Westminsterski pozwolił byłym koloniom (m.in. Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii oraz Irlandii) na uniezależnienie się od zwierzchnictwa Londynu.

Wolny kurs CAD

Po drugiej wojnie światowej, Kanada zdecydowała się na uwolnienie kursu swojej waluty (lata 1950 – 1962), co było postrzegane jako zaskakujące posunięcie. Po znaczącym spadku notowań dolara kanadyjskiego względem USD (1960 r.), miało miejsce ponowne usztywnienie notowań krajowej waluty. To ograniczenie kursowe przetrwało tylko 8 lat (1962 r. – 1970 r.). W obliczu rozpadu całego porządku walutowego i systemu z Bretton Woods, kanadyjski rząd zdecydował się na całkowite upłynnienie kursu CAD (1970 r.).

Przez kolejne lata, dolar kanadyjski pozostawał pod silnym wpływem sytuacji gospodarczej USA i cen niektórych surowców (przede wszystkim ropy naftowej – patrz poniższy wykres). Przykład takiej korelacji był dobrze widoczny, kiedy ceny ropy naftowej biły rekordy (2008 r.), a następnie spadły do poziomu 40 dolarów za baryłkę (2016 r.).

Emitent, wartość emisji i zasięg obowiązywania waluty

Czuwanie nad emisją monet i banknotów oraz prowadzenie polityki monetarnej to główne zadania kanadyjskiego banku centralnego (Bank of Canada – BoC).

Ten bank został powołany w 1935 r. i najpierw funkcjonował jako instytucja prywatna (aby zapewnić brak nacisków politycznych). Po trzech latach od rozpoczęcia działalności, BoC został przejęty przez państwo, a jego udziały weszły w posiadanie ministerstwa finansów. Mimo tego formalnego uzależnienia od rządu, kanadyjski bank centralny cieszy się autonomią w podejmowaniu decyzji o dużym znaczeniu gospodarczym.

Cele BoC

Głównym celem BoC, jest utrzymanie inflacji w dopuszczalnym paśmie wahań (1,00% – 3,00%).

Obecnie Bank of Canada jest nowoczesną instytucją zorganizowaną podobnie jak jej odpowiedniki z innych krajów OECD. Na czele zarządu (Board of Directors) stoi prezes BoC (Governor). Państwo jako jedyny udziałowiec banku, przedstawia kandydaturę prezesa akceptowaną później przez zarząd. Minister finansów ma prawo zmiany decyzji prezesa, ale taka sytuacja nie zdarzyła się jeszcze w całej historii BoC.

Opisywany bank regularnie publikuje informacje na temat wartości wyemitowanego pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego. Według danych BoC, podaż pieniądza M3 z końca 2016 r. wynosiła 2,165 biliona dolarów amerykańskich. Ten wynik uwzględniał przede wszystkim gotówkę w obiegu oraz depozyty banków. Analogiczny wynik dla złotego z grudnia 2016 roku, oscylował na poziomie 0,31 bln USD.

Różnica pomiędzy polską i kanadyjską podażą pieniądza M3, wydaje się bardzo dużą. Trzeba jednak pamiętać, że „kraj klonowego liścia” mimo zbliżonej populacji (ok. 35 mln mieszkańców), ma trzykrotnie większą gospodarkę niż Polska. Według danych Banku Światowego z 2015 roku, łączny PKB Polski wynosił 0,48 bln dolarów amerykańskich. Analogiczny wynik dla Kanady oscylował na poziomie 1,55 bln USD. Spore znaczenie ma także rola dolara kanadyjskiego jako waluty handlowej (zwłaszcza w przypadku surowców) i przeznaczonej do tezauryzacji (lokowania środków).

Mniej zaskakująca jest kwestia terytorialnego zasięgu CAD jako oficjalnej waluty. Dolar kanadyjski w formie waluty narodowej, jest używany tylko na terenie Kanady. Nieoficjalnym użytkownikiem CAD są Wyspy Saint Pierre and Miquelon. Trudno się temu dziwić, gdyż wspomniane terytorium zamorskie Francji, leży bardzo blisko Nowej Funlandii.

Polityka monetarna emitenta

Kanadyjski bank centralny przy ustalaniu swojej polityki monetarnej, musi brać pod uwagę m.in. silne uzależnienie Kanady od notowań strategicznych surowców i gospodarki potężnego sąsiada z południa. Kanada wprawdzie sama zalicza się do grona dziesięciu największych gospodarek świata, ale jej PKB jest dwanaście razy mniejszy niż amerykański.

Stabilność cen

Kwestia stabilności cen jest w Kanadzie postrzegana jako bardzo ważna, gdyż ten kraj w latach 80 – tych zmagał się z wysoką inflacją i musiał stosować wysokie stopy procentowe (patrz poniższy wykres).

Podobna sytuacja dotyczyła Australii, czyli innego państwa mocno uzależnionego od eksportu surowców naturalnych.

Od początku lat 90 – tych, można zaobserwować ciągły spadkowy trend, jeżeli chodzi o wysokość kanadyjskich stóp procentowych (patrz poniższy wykres). Mocne cięcie kosztu pieniądza nastąpiło po eskalacji ostatniego kryzysu finansowego. Kilka miesięcy później miała miejsce niewielka podwyżka (patrz poniższy wykres). Stopa bankowa BoC od września 2010 r. do grudnia 2014 r. utrzymywała się na poziomie 1,25%. Był to najdłuższy okres stabilizacji stóp procentowych w Kanadzie od lat 50 – tych. Kolejne cięcia stóp procentowych (niewidoczne na poniższym wykresie), nastąpiły w styczniu i lipcu 2015 r.

Dzięki polityce niskich stóp procentowych (stopa bankowa = 0,75% w lutym 2017 roku, stopa overnight = 0,50% w lutym 2017 roku), kanadyjskie władze monetarne chcą przyspieszyć wzrost gospodarczy. Jest to odpowiedź na spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego, które było widoczne od 2014 roku. Mimo problemów ze spowolnieniem gospodarczym, Bank Kanady jeszcze nie sięgnął po takie kontrowersyjne narzędzia polityki monetarnej, jak luzowanie ilościowe i ujemne stopy procentowe.

Specyfika i znaczenie CAD na rynku FOREX

Statystyki Banku Rozrachunków Międzynarodowych są kolejnym ciekawym źródłem informacji o dolarze kanadyjskim.

Wspomniany bank niedawno opublikował kolejne dane o popularności poszczególnych walut na globalnym rynku FOREX. Zgodnie z tymi informacjami, w 2016 r. około 5% transakcji rynku walutowego dotyczyło dolara kanadyjskiego. Opisywana waluta zajęła szóste miejsce pod względem popularności na rynku walutowym (za USD, EUR, JPY, GBP oraz AUD). Bardzo podobny wynik w 2016 r. odnotował frank szwajcarski (patrz poniższa tabela).

Na uwagę zasługuje również stabilny udział CAD w obrotach FOREX-u z lat 2001 – 2016 (4% – 5%).

Niewykluczone, że w kolejnym zestawieniu przygotowywanym przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych, dolar kanadyjski zajmie inne miejsce niż szóste. Różnica w udziale rynkowym AUD, CAD i CHF jest niewielka. Popularność dolara kanadyjskiego będzie zależała m.in. od koniunktury na rynku surowców (np. ropy naftowej, gazu ziemnego, tarcicy drzewnej i złota). Ten czynnik jest brany pod uwagę przez traderów forexowych, którzy na podstawie notowań surowców, próbują osiągnąć zysk ze sprzedaży dolara kanadyjskiego. Podobną surowcową specyfikę posiada również dolar australijski.

Notowania CAD oraz jego zmienność

W uzupełnieniu do danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych, warto sprawdzić zmienność dolara kanadyjskiego.

Informacje z portalu RatesFx.com prezentują wskaźniki zmienności obliczone wobec złotego. Te wyniki wskazują, że mimo braku poważnych powiązań gospodarczych między Polską i Kanadą, kurs CAD/PLN jest względnie stabilny. Możemy również zauważyć dużą zbieżność pomiędzy zmiennością CAD i USD względem złotówki. To nic dziwnego, bo kursy dwóch północnoamerykańskich dolarów (amerykańskiego i kanadyjskiego), są ze sobą mocno powiązane.

Na początku marca 2017 roku, najmniejszą zmiennością wobec złotego (już tradycyjnie) odznaczało się euro. Z kolei największe wskaźniki zmienności notowano dla funta brytyjskiego (ostatni 1 miesiąc i ostatnie 3 miesiące), jena (ostatni 1 rok) oraz franka szwajcarskiego (ostatnie 3 lata). Wyniki dotyczące GBP, na pewno mają związek z brexitowym zamieszaniem.

Ciekawostki o dolarze kanadyjskim

Odległa Kanada z pewnością kryje wiele ciekawostek, które są nieznane i zaskakujące dla Polaków. To samo dotyczy również kanadyjskiego systemu walutowego. Warto wiedzieć, że:
W pierwszym okresie kolonizacji dzisiejszej Kanady, przybysze z Europy mieli problem z brakiem monet kruszcowych. Dlatego zastępczą formę pieniędzy pełniły np. części muszli ślimaków (indiańskie wampum) albo karty do gry z podpisem lokalnego gubernatora.

W 2007 r. kanadyjska mennica wyemitowała stukilogramową monetę wykonaną ze złota. Jest to najdroższy pieniądz kruszcowy w historii. Taką monetę o rozmiarze dużej pizzy i wartości nominalnej 1 mln CAD, kupiło tylko pięciu zamożnych inwestorów. Jej wartość rynkowa obecnie jest już trzy razy wyższa od nominalnej.

Moneta o nominale 50 centów kanadyjskich nadal pozostaje w obiegu, ale jest tak rzadka, że niektóre sklepy odmawiają jej akceptowania. Wielu mieszkańców Kanady prawdopodobnie nigdy nie widziało tej monety, która staje się kolekcjonerską gratką.

InternetowyKantor.pl załóż darmowe konto już dziś!